Theo các BS, bệnh viêm tuyến nước bọt, tuyến mang tai (dân gian quen gọi là bệnh quai bị) làm một bệnh nhẹ nhưng có thể gây những biến chứng nguy hiểm như viêm não, viêm màng não, đặc biệt là vô sinh.
Bệnh có thể gặp ở tất cả mọi người nhưng thường gặp nhất ở trẻ em. Quai bị do virus gây nên và rất dễ lây qua tiếp xúc trực tiếp với nước bọt bệnh nhân.
Tưởng nhầm... bị nhọt
PGS Nguyễn Tiến Dũng, trưởng khoa Nhi, bệnh viện Bạch Mai cho biết, tại khoa Nhi, thời gian gần đây mỗi ngày khám cho khoảng 5-10 cháu mắc bệnh quai bị, tuy nhiên bệnh này vẫn chưa có thuốc đặc trị. Bệnh có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, nhưng hay gặp ở trẻ từ 3 tuổi trở lên, đặc biệt là trẻ ở tuổi học đường 5,6 tuổi.
Quai bị là một bệnh nhẹ, thời gian ủ bệnh từ 17-28 ngày, một tuần sau tự khỏi. "Những ngày đầu trẻ chỉ hơi sốt, sau đó sưng ở một bên mang tai, một hai hôm sau sưng cả hai. Thông thường trẻ chỉ cảm thấy hơi đau song cũng có trường hợp đau nặng không ăn uống được". - PGS Nguyễn Tiến Dũng nói.
 |
| Quai bị có thể gặp ở tất cả mọi người |
Vốn là bệnh nhẹ, nên dân gian thường sử dụng một số phương pháp điều trị không gây hại như giã đậu xanh đắp vào, bôi dầu gấc... Tuy nhiên, PGS. Nguyễn Tiến Dũng cho biết, một số cha mẹ thấy con bị quai bọ không đi khám mà mua miếng dán chữa quai bị hoặc dùng kim châm, chọc rồi bôi hoặc đắp những thứ thuốc dân gian như vôi, trầu... vô tình làm nhiễm trùng, gây biến chứng.
Trường hợp chị Mơ (Khánh Thượng, Ba Vì) là một ví dụ điển hình. Vừa đưa cậu con trai 7 tuổi ra viện, chị mừng vui kể lại: Mới đầu cháu bị sưng bên má, sờ thấy hơi cứng. Cứ nghĩ cháu bị nhọt nên tôi liền khêu chỗ sưng và đắp búp táo cho tiêu. Thế nhưng chỗ sưng không xẹp mà sưng tấy, núng mủ.
Hai ngày sau, chứu xưng nốt cả má còn lại. Cháu sốt li bì, không ăn uống được. Cả nhà vội vàng đưa cháu đến viện, BS kết luận cháu bị quai bị, nguy hiểm hơn nơi tôi đắp lá cho cháu đã bị nhiễm trùng, không điều trị sớm có thể gây biến chứng.
Quai bị có thể gặp ở tất cả mọi người, nhưng thường gặp ở trẻ em nam nên nhiều phụ nữ thường chủ quan không cho rằng mình có thể bị quai bị. Vì thế, đã có những trường hợp đau lòng xảy ra. Chị Lê Thanh M. (35 tuổi, Hà Đông) vốn hiếm muộn, lấy chồng gần 10 năm mới có thai. Mang thai đến tháng thứ 2, sau một đêm ngủ dậy chị thấy một bên má mình sưng nhẹ, ửng đỏ nhưng không thấy đau.
Cứ nghĩ có thể do mình nằm nghiêng một bên nên mới bị đỏ, hơn nữa, chỗ sưng cũng không đau nên chị bỏ qua. "Đến ngày thứ 4, tôi thấy bên má kia cũng có dấu hiệu tương tự như bên đã bị. Chưa kịp đến viện khám quai bị thì bụng tôi đau dữ dội và rồi tôi không còn giữ được cái thai trong bụng nữa". Chị M. nghẹn ngào nói.
Có thể viêm tinh hoàn
Theo BS. Nguyễn Văn Lộc, nguyên PGĐ BV TƯ, tuy tỷ lệ tử vong do quai bị rất thấp (1/10.000 trường hợp mắc) nhưng nếu không giữ gìn tốt, bệnh có thể gây một số biến chứng nguy hiểm. Đầu tiên là viêm não - màng não. Đây là biến chứng thường gặp ở trẻ em với tỷ lệ 25%, xảy ra vào ngày thứ 3 - 10 sau khi viêm tuyến mang tai với các triệu chứng sốt cao, nhức đầu, ói mửa, đôi khi có co giật, một số trường hợp có biểu hiện liệt giống sốt bại liệt.
Tuy nhiên, diễn biến của viêm não-màng não quai bị thường lành tính, ít để lại di chứng sau khi hết bệnh. Thứ hai là viêm tinh hoàn. Biến chứng này hiếm gặp ở các trẻ em nhỏ trước tuổi dậy thì hoặc người lớn trên 50 tuổi, khoảng 20-30% các trường hợp gặp ở trẻ em trai trong tuổi dậy thì. Viêm tinh hoàn xuất hiện trong khoảng 7 - 10 ngày sau khi sưng tuyến mang tai.
Phần lớn viêm tinh hoàn chỉ xảy ra ở một bên với biểu hiện sốt cao, lạnh run, nôn ói, đau bụng, dịch hoàn sưng to và đau nhức. Tình trạng này kéo dài khoảng 3-7 ngày thì giảm bớt, khoảng 30% có thể đưa đến teo tinh hoàn nhưng tỷ lệ gây vô sinh chỉ khoảng 13% mà thôi.
Ngoài ra, một số biến chứng hiếm gặp khác như viêm tụy cấp có thể tạo thành các nang giả ở tụy tạng: Viêm buồng trứng với biểu hiện đau bụng, rong kinh và thường khó phát hiện hơn viêm tinh hoàn ở nam; đối với phụ nữ mang thai mắc bệnh quai bị, có thể gây sảy thai nếu nhiễm trong ba tháng đầu của thai kỳ, sinh non hoặc thai chết lưu nếu nhiễm trong ba tháng cuối của thai kỳ.
PGS Dũng khuyến cáo, các bậc phụ huynh nếu thấy con mình sưng ở má nên đi khám. Với trường hợp bị quai bị không biến chứng thì nên nằm nghỉ, trẻ còn đi học nên cho nghỉ học. Đắp ấm vùng tuyến mang thai nhằm giảm những cơn đau, chăm sóc răng miệng sạch sẽ, ăn thức ăn lỏng, dễ tiêu và nhiều chất dinh dưỡng để tăng sức đề kháng cho cơ thể.
Trong trường hợp có biến chứng viêm tinh hoàn thì nên mặc quần lót nâng dịch hoàn để giảm đau nhức. Chú ý vệ sinh cá nhân và tẩy uế các chất dịch tiết của người bệnh. Hiện, vẫn chưa có thuốc đặc trị quai bị nên biện pháp phòng bệnh tốt nhất là nên tiêm phòng vắc xin.
_____________________________________________
Bạn từng có vấn đề về sức khỏe như Huyết áp, tiểu đường, tim mạch, sỏi thận – sỏi mật, gút, viêm loét, thần kinh tọa, tai biến, ung thư …
Bạn từng mệt mỏi vì điều trị tại các Chuyên khoa- Bệnh viện lớn, Tốn rất nhiều tiền, dùng thuốc Đông – Tây Y nhưng kết quả vẫn không được như mong đợi.
Hãy một lần thử với dòng sản phẩm NONI JUICE của tập đoàn Quốc Tế TAHITIAN NONI INTERNATIONAL của Mỹ.
Bạn từng mệt mỏi vì điều trị tại các Chuyên khoa- Bệnh viện lớn, Tốn rất nhiều tiền, dùng thuốc Đông – Tây Y nhưng kết quả vẫn không được như mong đợi.
Hãy một lần thử với dòng sản phẩm NONI JUICE của tập đoàn Quốc Tế TAHITIAN NONI INTERNATIONAL của Mỹ.
